Volgens het nieuwste onderzoek van de International Civic and Citizenship Education Study (ICCS) bestaan er een substantiële verschillen in burgerschapskennis zowel binnen als tussen de deelnemende landen. Kritische denkvaardigheden en duurzaamheid werden regelmatig door schoolleiders genoemd als doelen voor het burgerschapsonderwijs, terwijl de gebruikmaking van het kiesrecht en kennis van democratische instituten minder vaak genoemd werden. ICCS 2022 vormde de derde ronde van dit grootschalige internationale onderzoek; in 2009 en 2016 waren de twee voorgaande rondes. ICCS 2027 wordt de volgende ronde.
ICCS 2022 bestudeerde het burgerschapsonderwijs in 24 onderwijssystemen van 22 landen en twee gebieden binnen een 23e land. Ongeveer 82.000 tweedejaarsleerlingen (veertienjarigen) van 3.400 scholen namen deel aan het onderzoek, samen met ongeveer 40.000 leraren binnen dezelfde scholen.
De belangrijkste onderzoeksresultaten waren als volgt:
De focusgebieden voor ICCS 2022 bestonden uit duurzaamheid, betrokkenheid via digitale technologieën, diversiteit, percepties van het politieke systeem en wereldburgerschap. De presentatie van het onderzoek bracht drie belangrijke leerpunten (key takeaways) onder de aandacht:
Marielle Paul (demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs) benadrukte het belang van burgerschapsonderwijs, onder andere door te wijzen op het bestaan van het Expertisepunt Burgerschap. ‘Burgerschap in Beeld’ vormt de Nederlandse bijdrage aan het ICCS-onderzoek.
ICCS is een internationaal onderzoek waarin de burgerschapscompetenties van leerlingen in het tweede leerjaar en de invulling van burgerschapsonderwijs in het voortgezet onderwijs worden onderzocht. Het onderzoek richt zich op de wijze waarop leerlingen worden voorbereid om verschillende rollen die bij burgerschap horen op zich te nemen. Het beschrijft in welke mate leerlingen kennis en begrip hebben van concepten en vraagstukken die raken aan burgerschap. Nederland was deze keer één van de 24 deelnemende landen. Het onderzoek wordt uitgevoerd onder leiding van International Association for the Evaluation of Educational Achievement (IEA): een samenwerkingsverband van meerdere nationale onderzoeksinstituten, wetenschappers en analisten die de handen ineen hebben geslagen om het onderwijs te begrijpen en te verbeteren.