Stichting Democratie Monitor heeft een rapport gepubliceerd over ontwikkelingen in de Nederlandse democratie vanaf 2014 tot en met 2024. Het rapport concludeert dat de Nederlandse democratie toe is aan een stevige onderhoudsbeurt. Zeker de politiek verdient aandacht, politieke voorstellen zijn namelijk steeds vaker in strijd met de Grondwet. In het rapport is voor de volgende vijf pijlers van onze democratie te lezen hoe het ervoor staat:
Zelfbestuur: De mogelijkheden om eigen volksvertegenwoordigers te kiezen.
Dit is sterk afgenomen tussen 2014 en 2024 (-63%), onder andere doordat lokale, regionale en nationale politici nu veel vaker worden bedreigd dan 10 jaar geleden.
Gelijke rechten: Gelijke behandeling in de rechtsstaat en gelijkheid voor de wet.
Dit is licht toegenomen tussen 2014 en 2024 (+6%), mede doordat een gedaald vertrouwen in de Tweede Kamer gecompenseerd wordt door toegenomen vertrouwen in het democratische systeem.
Invloed: De mogelijkheden om politieke besluitvorming te beïnvloeden.
Dit is sterk afgenomen tussen 2024 en 2024 (-53%), onder andere doordat er vaker wordt geklaagd over de overheid bij de Nationale Ombudsman.
Zelfbeschikking: De mogelijkheden om jezelf te zijn en te geloven wat je zelf wilt.
Dit is nagenoeg gelijk gebleven tussen 2014 en 2024 (+1%), onder andere doordat het vertrouwen in de pers is toegenomen – ondanks het feit dat journalisten vaker worden geïntimideerd.
Goed bestuur: Uitvoering van besluitvorming binnen de democratische kaders.
Dit is nagenoeg gelijk gebleven tussen 2014 en 2024 (-1%), onder andere door een stijging van het aantal vrouwen in de politiek ten opzichte van het aantal mannen dat aan de politiek deelneemt.
(Bron: Democratie Monitor 2025 | Stichting Democratie Monitor)
Alle gegevens die zijn gebruikt in het rapport, zijn ook terug te vinden in het dataportaal van de Democratie Monitor 2025.
Stichting Democratie Monitor heeft aangekondigd het rapport elk jaar te gaan bijwerken op basis van nieuwe gegevens. In de aanloop naar de nieuwe verkiezingen voor de Tweede Kamer zal er bovendien een Kieswijzer worden ontwikkeld op basis van de vijf pijlers: via de website informeert de Stichting regelmatig over de laatste ontwikkelingen hiervan!
