Maatschappelijke diensttijd is een programma van het ministerie van OCW, in samenwerking met jongeren, maatschappelijke organisatie, scholen en gemeentes. Jongeren tussen de 12 en 30 jaar oud zetten zich in voor een ander. Hierbij leren ze nieuwe dingen, ontdekken ze hun talenten en ontmoeten ze andere mensen.
Joyce Boot Projectleider YouthGoals van de gemeente Roosendaal legt uit:
“De maatschappelijk diensttijd is gebaseerd op drie pijlers. Bij de eerste pijler ‘talentontwikkeling’ gaat het om ontdekken waar je goed in bent. Wat heb ik in mij maar ook waar zitten mijn valkuilen? De tweede pijler draait om impact maken. Hoe kan ik als vrijwilliger betekenisvol zijn en iets doen voor de samenleving? De derde pijler gaat om ontmoeten, het sluiten van vriendschappen en het versterken van je netwerk.”
Jeroen Hiemstra is expert onderwijs bij Curio. Het is zijn taak om als onderwijskundige landelijk beleid te vertalen naar onderwijs. Hij houdt zich bezig met burgerschap, MDT en de overstap van mbo naar hbo. “Binnen Curio lopen er al verschillende MDT-trajecten. Deze trajecten zijn ontzettend leerzaam en waardevol, maar intensief. MDT regulier is 80 uur in maximaal 6 maanden, maar ook MDT-kort is nog altijd 30 – 50 uur in maximaal 4 maanden. MDT binnen Curio is voor de student nooit een verplichting. Ze kiezen er echt voor om aan het traject mee te doen. We volgen de ontwikkelingen van MDT op de voet, want inmiddels zijn er ook trajecten zoals MDT-plus en MDT-intensief.
Curio is een MDT-traject gestart met niveau-één studenten van Entree. Jeroen vervolgt: “Een ontzettend leuke, diverse doelgroep waar soms veel misverstanden over bestaan. Het zijn studenten die vanwege persoonlijke problematiek of de thuissituatie hun middelbareschooldiploma niet hebben behaald. Cognitief zijn de verschillen groot. Dat maakt dat deze groep bij uitstek geschikt is voor de maatschappelijke diensttijd omdat het gaat om individuele op-maattrajecten. In samenwerking met Joyce wordt er gekeken waar het MDT-traject een bijdrage kan leveren aan de ontwikkeling van de student en hoe de student met zijn/haar project impact kan maken in de omgeving.
“Het was eigenlijk mijn droom om profvoetballer te worden maar door een blessure gaat dat niet meer lukken.” Amir Abdiqaadir Ali is 19 jaar en volgt de Entree-opleiding niveau 1 bij Curio. Omdat hij twijfelt over wat hij wil in de toekomst regelt zijn Youth-coach Katka Hommel een snuffelstage binnen verschillende werkvelden waaronder beveiliging, elektrotechniek en logistiek. “Maar ik denk dat ik ga voor automonteur. Dan kan ik later zelf mijn auto repareren.” Salam Alzaro is 17 jaar en weet juist precies wat hij wil. “Ik wil met computers om leren gaan zodat ik hierna kan doorstromen naar een niveau 2-opleiding medewerker ICT.” Vanmiddag gaat hij met Katka naar de bibliotheek om zich verder te oriënteren.
Enthousiast vertelt Joyce over het aanbod: “De student heeft continu de regie. Een persoonlijke coach van YouthGoals gaat de relatie aan met de jongere. Het traject is vrijwillig maar niet vrijblijvend. In een screeningsgesprek vertellen we wat we aanbieden en gaan we in op motivatie. We vragen hoeveel tijd ze beschikbaar zijn en overleggen met school of het (deels) in onderwijstijd kan. De Internationale schakelklas start begin dit jaar en vanuit Entree volgen zes jongeren een MDT-traject volledig onder schooltijd. We bieden workshops aan en dagen de student uit. De inhoud verschilt per traject. Van presenteren tot kickboksen. Daarna gaan ze het werkveld in. Er is altijd een aanspreekpunt bij de desbetreffende organisatie die contact onderhoudt met de Youth-coach. De grootste uitdaging is om jongeren te bereiken en ze gemotiveerd te houden. Je kunt niet altijd op voorhand zeggen wat het traject oplevert. We sluiten de MDT af met een finale waarin deelnemers laten zien wat ze hebben geleerd en wat ze bereikt hebben. Eén student van Social Work herinner ik me nog goed. Ze wilde creatief aan de slag bij ‘Pauzepunt’ waar onder andere jongeren met een pestverleden en identiteitsvraagstukken samen komen. Na afloop krijgen ze een landelijk erkend certificaat uitgereikt. Dat is echt een kippenvelmoment.”
Jeroen legt uit dat er verschillende mogelijkheden zijn om MDT deel uit te laten maken van het onderwijscurriculum. “Dat is aan de school. Je kunt de koppeling maken met het keuzedeel ‘persoonlijk profileren’ en LOB (loopbaanontwikkeling en begeleiding) is ook een voor de hand liggende match. MDT kan worden ingezet bij burgerschap voor de behandeling van de sociaal maatschappelijke dimensie. Bij de opleiding Social Work wordt MDT ingezet als onderdeel van de stage. En door middel van het MDT kunnen de werkprocessen, beschreven in het kwalificatiedossier, verzilverd worden maar dit is maar bij weinig opleidingen het geval.”
Met de roep om kansenongelijkheid structureel aan te pakken is er vier jaar geleden een start gemaakt met MDT. Tot nu toe volgden 70.000 studenten een traject. Voor de komende vier jaar is de ambitie dat 400.000 jongeren de kans grijpen om iets te doen voor de samenleving en dat het hun tegelijkertijd de gelegenheid biedt om vaardigheden te ontwikkelen. Of het nu gaat om het fotograferen van eenzame ouderen, het organiseren van buurttheater voor kinderen of het maken van een filosofiepodcast in samenspraak met de bibliotheek. De uitdaging zit vooral in het combineren van alle taken waar veel jongeren dagelijks mee moeten dealen en het vinden van een goede balans daarin. Willen we jongeren echt een kans geven om mooie ervaringen op te doen dan vraagt dit om maatwerk en creatieve oplossingen.
Joyce licht toe: “We gaan eerst met scholen in gesprek en van daaruit ontwerpen we een aanbod dat past bij de opleiding en het individuele maatwerktraject van de student. Dan werven we studenten en gaan we met ze in gesprek.”
Jacolien de Regt is docent in Bergen op Zoom en projectleider toeleiding naar Arbeid van Curio Entree/MBO breed. Ze brengt partijen bij elkaar, organiseert samenwerkingen en heeft de helicopterview. “Binnen Entree hebben we 9 profielen maar ICT hoort daar niet bij. We hebben MDT als 10de profiel weggezet zodat het onderdeel is van het onderwijsprogramma.”
Hoe mooi is het dan dat Salam met een MDT-stage toch ICT-ervaring op kan doen waarvoor hij ook nog eens een certificaat krijgt. “Ik had het zelfs gedaan op mijn vrije dag. Ik zie het als een mooie kans.” Amir is blij dat het onder schooltijd kan. “Op zaterdag ga ik voetballen.”
Brigitte van de Koevering werkt sinds 1 mei 2023 als adviseur bij het Expertisepunt Burgerschap. Ze combineert dit met haar baan als schoolopleider en docent omgangskunde. Voor de BBL-opleiding geeft ze les aan toekomstige pedagogisch medewerkers. Als adviseur burgerschap komt ze door het hele land.
Ze spreekt met docenten, studenten, beleidsmakers en organisaties die zich hard maken voor burgerschap. Ook komt ze veel goede voorbeelden tegen. Brigitte deelt deze ervaringen in verschillende artikelen op de website van het Expertisepunt Burgerschap.
Wil jij ook je verhaal delen met Brigitte over burgerschap in het mbo? Neem dan contact op via de mail: b.vandekoevering@expertisepuntburgerschap.nl
