Door Brigitte van de Koevering, adviseur burgerschap
Afgelopen week repten de media over het feit dat mbo’ers minder vaak gaan stemmen dan hbo’ers of wo’ers. De Stemwijzer is te vaag of te ingewikkeld en de krant wordt niet of nauwelijks gelezen. De enkeling die nog tv kijkt zapt al snel weg na het zien van zo’n oersaai verkiezingsdebat.
Met de verkiezingen in aantocht nam Saloua Kaddouri het initiatief om voor alle opleidingen van het Summa College Zorg- en Welzijn een stemplein in te richten. Alle teamleiders nodigde ze uit om met hun klas een bezoek te brengen met als resultaat een geweldige opkomst. In totaal bezochten 270 studenten het stemplein.
“Dat wil ik mijn studenten laten zien,” vertelt Saloua, docent Pedagogiek. Om haar heen zijn studenten bezig groene en rode stickers met eens en oneens te plakken bij allerlei stellingen. “Aan de hand van deze stellingen ontdekken ze hoe zij zelf denken over politieke onderwerpen.”
Het overgebleven stickervel verdwijnt in een speciale stembus, die direct een bonnetje uitspuugt waarop de politieke partijen staan met wie de student de meeste overeenkomsten heeft.
De uitslag zorgt bij sommige studenten voor herkenning, maar ook voor hilariteit en verbazing. Wat ik mooi vind om te zien is dat zo’n stemplein op een interactieve manier de politiek bereikbaar maakt. Ik hoop dat al deze studenten volgende week gaan stemmen.”
Ook directeur Marty Willems komt langs. “Ik zie dat er leuke gesprekken ontstaan tussen studenten. Hier en daar moet er wat uitleg gegeven worden bij moeilijke woorden. Afgelopen week was er een debat waar eerstejaars studenten Administration & Finance in discussie gingen met vertegenwoordigers van acht politieke partijen. Dit is natuurlijk weer een hele andere manier om jongeren te betrekken.”
Saloua merkt dat de werkvorm heel laagdrempelig is en geschikt voor een grote groep. Ze heeft het goed voorbereid in de klas. Een gastdocent vertelde over hoe de politiek in ons land in zijn werk gaat. Eerder hebben studenten al geoefend door het met elkaar te hebben over een actualiteit die past bij hun beroep. In ons geval ging dat over of kinderopvang gratis moest zijn, ja of nee. Saloua legt uit: “Er volgt zeker nog een nabespreking waarvoor ik de stellingen die ik heb gezien op het stemplein ga gebruiken. De post-its van de ‘klaagmuur’ over het openbaar vervoer verzamel ik. Ze mogen kritiek hebben, daarnaast moeten ze zichzelf de vraag stellen over hoe het beter kan. Je kunt invloed uitoefenen door bijvoorbeeld een enquête over het OV in te vullen.”
Melisa en Dilay zijn allebei derdejaars studenten sociaal werk en hebben de leeftijd dat ze mogen stemmen. Melisa heeft zich er al in verdiept maar ze heeft het gevoel dat ze via sociale media wordt gemanipuleerd met praatjes van politici waar ze snel doorheen prikt. “Ik informeer mezelf via Tiktok en Insta. Soms zoek ik verder door, op een partij waaraan ik word gelinkt.” Uiteindelijk komt het advies dat ze krijgt redelijk overeen met haar verwachtingen.
Nilay wil vooral niet verkeerd stemmen en daarom wil ze zich goed voorbereiden. “Er zijn zoveel partijen en zoveel standpunten. Door er op school op deze manier mee bezig te zijn is het voor mij eenvoudiger. Het verkort zo het proces van keuzes maken. Voor Nilay is de uitkomst een verrassing omdat ze de partij niet kent.
Angela Kusters is docent bij de opleiding doktersassistent en geeft rekenen en burgerschap. “Ik merk dat studenten het belangrijk vinden zich te verdiepen. We hebben ter voorbereiding gediscussieerd over de stelling of plastische chirurgie om medische redenen vergoed moet worden. Hierdoor ervaren ze dat je mening wordt gevormd door naar elkaar te luisteren.
Angela is enthousiast over de werkvorm. “Juist het fysieke aspect nodigt uit tot gesprekken. Het invullen en het inleveren van een stickervel in de grijze containers lijkt op het echte stemmen. Dit zou eigenlijk hier de hele week moeten staan.”
Dairon de Winne is eerstejaars student onderwijsassistent. “Er moet minder geld naar grote bedrijven zoals Shell en Unilever want dit vergroot de kloof tussen arm en rijk. En er moet meer geld naar zorg en onderwijs. Hiervoor heb ik fysiotherapie gestudeerd en ik ken veel mensen die in de zorg werken. Sowieso draait alles om geld.”
Via ‘check je stem’ volg ik welke moties er door de verschillende partijen worden ingediend en welke er daadwerkelijk worden aangenomen. Ik kijk ook naar ‘Represent jezelf’, een jongerenplatform waar heel goed uitleg wordt gegeven.” Het uiteindelijke stemadvies komt aardig overeen met wat hij vooraf had bedacht.
Teun Kox is 17 jaar en net als Dairon student onderwijsassistent. “Ik ben 17 jaar en mag niet stemmen maar dat neemt niet weg dat ik vind dat jongeren moeten weten wat er speelt in Nederland. Met mijn ouders, vrienden en familie ga ik in discussie. Verder volg ik de NOS op Insta en kijk ik naar Tik Tok. De gezondheidszorg vind ik een belangrijk thema. Via mijn opa en oma krijg ik daar het nodige van mee. Maar ook de mentale gezondheid van leeftijdsgenoten is een onderwerp dat me raakt. Veel jongeren gaan burn-out vanwege problemen met geld, huisvesting, studie of omdat ze zo hard moeten werken want overal is er een tekort aan personeel.
Teun vervolgt: ”Wat betreft de werkvorm nodigt die aan de ene kant uit om het gesprek aan te gaan en aan de andere kant is het lastig om je eigen keuze te maken wanneer je ziet dat er bij een bepaalde stelling veel stickers van dezelfde kleur zijn geplakt. Dat maakt het moeilijker om autonoom en objectief te denken. Af en toe heb ik behoefte aan extra uitleg. De onderwerpen zijn wel goed gekozen, het gaat echt om onze toekomst, over huizen, busreizen, pensioengeld en over uitkeringen voor samenwonenden. Ik word wel geïnspireerd door wat anderen zeggen. Dat kan mijn mening beïnvloeden.
Voor Saloua houdt het gesprek over democratische waarden en vaardigheden niet op na vandaag. “Later in het jaar gaan we met alle tweede- en derdejaars naar Den Haag. We kiezen er als team bewust voor om hier gedurende het hele schooljaar tijd voor vrij te maken. We steken het anders in door een keer een theorieles als huiswerk mee te geven. Zo creëer je weer ruimte in het onderwijsprogramma. Ik ben een groot voorstander om via excursies de buitenwereld te ontdekken.
En door het voor de hele school te organiseren wordt er optimaal gebruik gemaakt van het aanbod. Volgende week woensdag is er op deze plek in de aula een stemlokaal ingericht voor alle buurtbewoners. Hoe gaaf is dat.”
Het Stemplein met o.a. de stickerstemwijzer is een initiatief van ProDemos en NJR.
Brigitte van de Koevering werkt sinds 1 mei 2023 als adviseur bij het Expertisepunt Burgerschap. Ze combineert dit met haar baan als schoolopleider en docent omgangs-
kunde. Voor de BBL-opleiding geeft ze les aan toekomstige pedagogisch medewerkers.
Als adviseur burgerschap komt ze door het hele land. Ze spreekt met docenten, studenten, beleidsmakers en organisaties die zich hard maken voor burgerschap. Ook komt ze veel goede voorbeelden tegen. Brigitte deelt hierover haar ervaringen op de website van het Expertisepunt Burgerschap.
