Doelstelling onderzoek
Het doel van dit onderzoek was om te bepalen in hoeverre de oriëntering van een school (openbaar, niet-religieus privaat, of religieus privaat) invloed heeft op de burgerschapscompetenties van leerlingen in het voortgezet onderwijs in Nederland. De centrale onderzoeksvraag was: “Welke invloed heeft het type school op de ontwikkeling van burgerschapscompetenties bij leerlingen?”
Resultaten en conclusies
- Geen systematische verschillen
Het onderzoek toonde aan dat er geen systematische verschillen zijn in de burgerschapscompetenties van leerlingen tussen openbare, niet-religieuze private en religieuze private scholen.
- Orthodoxe protestantse scholen
Een uitzondering werd gevonden bij private religieuze scholen met een orthodox protestants profiel. Leerlingen van deze scholen vertoonden andere burgerschapsattitudes vergeleken met leerlingen van andere scholen. Dit verschil kon niet volledig verklaard worden door de religieuze opvattingen van de leerlingen zelf of hun sociaaleconomische achtergrond.
Aanbevelingen voor de onderwijspraktijk
- Focus op schoolklimaat
Investeer in een positief schoolklimaat dat sociale interactie en betrokkenheid bevordert. Dit is cruciaal voor de ontwikkeling van burgerschapscompetenties.
- Curriculumontwerp
Integreer burgerschapseducatie in verschillende vakken en organiseer extracurriculaire activiteiten die maatschappelijke betrokkenheid stimuleren.
- Diversiteit en inclusie
Streef naar een inclusieve cultuur waarin alle leerlingen zich gerespecteerd en gewaardeerd voelen. Dit bevordert de ontwikkeling van burgerschapscompetenties.
- Religieuze en filosofische oriëntatie
Reflecteer op hoe de religieuze of filosofische oriëntatie van de school bijdraagt aan de burgerschapsvorming van leerlingen. Pas onderwijsdoelen aan op de specifieke behoeften van de leerlingpopulatie.
Over de auteurs
- Anne Bert Dijkstra is bijzonder hoogleraar Toezicht & Socialisatie, scholen en onderwijsbestel aan de Universiteit van Amsterdam
- Remmert Daas is universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam
- Anke Munniksma is universitair docent aan de Universiteit van Amsterdam
- Geert ten Dam is faculteitshoogleraar Burgerschapsvorming bij de Faculteit der Maatschappij- en Gedragswetenschappen
