Het artikel ‘Het burgerschapscurriculum in Vlaanderen’ van het Tijdschrift Dimensies gaat over de ontwikkeling van het burgerschapscurriculum in het Vlaamse secundair onderwijs (vergelijkbaar met het Nederlandse voortgezet onderwijs).
Vanaf het schooljaar 2023-2024 is het Vlaamse secundair onderwijs (tweede en derde graad) gestart met een nieuw curriculum voor burgerschap. De nieuwe doelen ‘Burgerschap met inbegrip van samenleven’ zijn niet per vak geformuleerd, maar maken deel uit van de sleutelcompetenties die iedere leerling moet beheersen. Het artikel is opgebouwd uit drie delen:
Het artikel beschrijft enkele interessante parallellen met het Nederlandse burgerschapsonderwijs. Zo werd in een vroeger stadium van Vlaamse scholen verwacht dat ze zich inspanden om met dit thema aan de slag te gaan, vergelijkbaar met een eerdere burgerschapsopdracht voor het Nederlandse onderwijs (2006). Tegenwoordig wordt van Vlaamse scholen een ‘resultaatsverbintenis’ op leerlingenniveau gevraagd, vergelijkbaar met een deel van de toekomstige Nederlandse kerndoelen voor burgerschap: “Waar er voordien minder aandacht diende te gaan naar het bereiken van deze competenties bij de leerlingen zelf (er aandacht aan besteden op schoolniveau was voldoende), dient nu te worden aangetoond dat jonge mensen deze competenties effectief verwerven.” (p. 19)
Een tweede parallel is de Europese context waaruit het Nederlandse als Vlaamse onderwijsbeleid omtrent burgerschap is ontstaan. De Reference Framework of Competences for Democratic Culture (2016) van de Raad van Europa vormt het gemeenschappelijke ijkpunt dat heeft geleid tot het denken van burgerschap als competentie.
Ellen Claes is hoofddocent aan de opleiding ‘Educatieve Master in de Maatschappijwetenschappen’ van het Centrum voor Politicologie. Dit centrum maakt onderdeel uit van de Katholieke Universiteit Leuven. Haar onderzoek richt zich op de relatie tussen schoolkenmerken, burgerschapsonderwijs en democratische houdingen.
Dimensies is een open access Nederlandstalig online tijdschrift dat zich richt op onderzoek naar de didactiek in de mens- en maatschappijvakken. Het wordt uitgegeven door het Landelijk Expertisecentrum Mens- en Maatschappijvakken (LEMM) en is bedoeld voor docenten, vakdidactici en studenten aan lerarenopleidingen.
